Viêm nang lông: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và điều trị
Viêm nang lông là vấn đề da liễu khá phổ biến. Bệnh thường khởi phát do nhiễm trùng (chủ yếu là tụ cầu vàng), tiếp xúc với hóa chất, tăng bạch cầu ái toan,… Bệnh lý này tương đối lành tính và có thể thuyên giảm hoàn toàn nếu chăm sóc và điều trị đúng cách. Ở một số ít trường hợp, nhiễm trùng nang lông có thể xâm lấn sang các mô lân cận và gây mụn nhọt, viêm mô tế bào,…
Viêm nang lông là bệnh gì?
Viêm nang lông (Folliculitis) là tình trạng tổn thương khu trú ở một hoặc nhiều nang lông. Đây là bệnh da liễu khá phổ biến, có thể khởi phát ở mọi lứa tuổi nhưng gặp nhiều nhất ở thanh thiếu niên và người trẻ tuổi. Bệnh thường xuất hiện ở vùng mông, nách, đùi, chân, tay,… ngoại trừ lòng bàn tay, lòng bàn chân và môi.
Tác nhân chính gây viêm nang lông là vi khuẩn, virus, ký sinh và một số loại nấm men. Ngoài ra, bệnh cũng có thể khởi phát do một số nguyên nhân khác. Bệnh lý này bùng phát mạnh vào thời điểm khí hậu nóng, độ ẩm cao và môi trường ô nhiễm.
Viêm nang lông tương đối lành tính, có thể điều trị hoàn toàn trong một thời gian ngắn và hầu như không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Tuy nhiên, biểu hiện lâm sàng của bệnh lý này có thể tác động tiêu cực đến yếu tố thẩm mỹ, ngoại hình gây ra tâm lý thiếu tự tin và e ngại – đặc biệt là đối với phái nữ.
Nguyên nhân gây viêm nang lông
Có rất nhiều tác nhân gây viêm nang lông, bao gồm virus, vi khuẩn, ký sinh và nấm. Các tác nhân này xâm nhập vào da khi có điều kiện thuận lợi và gây viêm nhiễm khu trú ở nang lông.
Thống kê cho thấy, tác nhân thường gặp nhất gây viêm nhiễm nang lông là tụ cầu vàng – Staphylococcus aureus và trực khuẩn mủ xanh – Pseudomonas aeruginosa. Ngoài ra, bệnh cũng có thể xảy ra do vi khuẩn gram âm, nấm Microsporum, Trichophyton tonsurans, nấm Malassezia, nấm Candida albicans, virus herpes, virus giang mai, Demodex,…
Ngoài ra, viêm nang lông cũng có thể bắt nguồn từ các nguyên nhân không nhiễm trùng như viêm nang lông Decanvas (chủ yếu gặp ở người bị hói đầu), viêm nang lông tăng bạch cầu ái toan (thường gặp ở người suy giảm miễn dịch) và viêm nang lông do tiếp xúc với hóa chất.
Các yếu tố thuận lợi tăng nguy cơ bị viêm nang lông, bao gồm:
Sinh sống trong thời tiết nóng và có độ ẩm cao
Môi trường ô nhiễm
Tẩy lông, nhổ lông hoặc cạo râu
Băng kín da
Da tăng tiết mồ hôi
Sử dụng mỹ phẩm chứa thành phần kích ứng
Mặc quần áo có chất liệu sợi tổng hợp
Vệ sinh da kém
Sử dụng kháng sinh và corticoid trong thời gian dài khiến các vi khuẩn kỵ khí bùng phát mạnh
Tắm bồn nước nóng
Ngoài các yếu tố thuận lợi trên, nguy cơ mắc viêm nang lông có thể tăng lên nếu thừa cân – béo phì, mắc bệnh tiểu đường, suy giảm chức năng miễn dịch, suy thận, thiếu máu do sắt,…
Triệu chứng nhận biết viêm nang lông
Viêm nang lông thường xuất hiện ở vùng râu, gáy, thân mình, vùng da đầu, vùng mặt,… Thực tế, bệnh lý này có thể ảnh hưởng đến toàn bộ vùng da trên cơ thể, trừ lòng bàn chân, bàn tay và môi (do các vùng da này không có nang lông).
1. Triệu chứng điển hình của viêm nang lông
Các triệu chứng thường gặp của bệnh viêm nang lông:
Tổn thương cơ bản của viêm nang lông là các sẩn đỏ hoặc mụn mủ nhỏ khu trú ở nang lông
Xung quanh nang lông có quầng đỏ tươi
Sau vài ngày, mụn mủ có xu hướng vỡ, gây ra vết trợt nhỏ, khô lại và bong vảy tiết.
Ở một số vị trí, các mụn mủ có thể liên kết tạo thành từng đám lớn gây viêm đỏ, ngứa ngáy và sưng đau.
Phạm vi và mức độ tổn thương da thường có sự khác biệt ở từng trường hợp. Điều này phụ thuộc vào tác nhân gây bệnh, cơ địa và một số yếu tố thuận lợi.
2. Dấu hiệu của viêm nang lông theo tác nhân gây bệnh
Biểu hiện lâm sàng của viêm nang lông còn có sự khác biệt tùy vào tác nhân gây bệnh.
Viêm nang lông do tụ cầu vàng: Tụ cầu vàng thường gây tổn thương nang lông ở vùng tóc mai, lông mu, chân tóc vùng gáy, râu, nách,… Tác nhân này gây viêm cả nang lông và tuyến bã nên có khả năng để lại sẹo sau khi điều trị.
Viêm nang lông do nấm sợi: Nấm Microporum gây thương tổn điển hình là đám da tròn và bong nhiều vảy trắng nhỏ. Loại nấm này thường gây viêm nang lông ở vùng da dầu và có khả năng gây rụng tóc, sẹo da đầu và tăng nguy cơ hói đầu.
Viêm nang lông do vi khuẩn gram âm: Thường xảy ra ở vùng mặt do sử dụng kháng sinh đường uống dài ngày. Vi khuẩn gram âm thường khiến da nổi sẩn, tạo các áp xe nang lông ở vùng cằm, má và làm nghiêm trọng các nốt mụn cá trên mặt.
Viêm nang lông do nấm Malassezia: Loại nấm này phát triển mạnh khi thời tiết nóng ẩm. Viêm nang lông do nấm Malassezia thường xuất hiện ở vùng cánh tay, mặt, gáy và vùng lưng với tổn thương điển hình là các mụn mủ và sẩn ngứa khu trú ở nang lông. Sẩn ngứa do nấm Malassezia khá giống mụn trứng cá nhưng không có nhân trắng.
Viêm nang lông do virus herpes: Virus herpes thường gây viêm nang lông ở ria mép và vùng cằm do cạo râu. Tổn thương điển hình là sự xuất hiện của các mụn nước nhỏ, mọc tập trung thành đám như chùm nho và có xu hướng đóng vảy tiết sau vài ngày. Viêm nang lông do virus herpes có thể tự khỏi, không để lại sẹo thâm nhưng hay tái đi tái lại.
Viêm nang lông do virus u mềm lây: Virus u mề lây (Molluscum contagiosum) có thể gây viêm nang lông ở vùng ria mép và vùng râu cằm. Virus này không tồn tại trên bề mặt da mà chủ yếu lây nhiễm từ người khác. Viêm nang lông do chủng virus này có thể tự khỏi sau khoảng vài tháng.
Viêm nang lông do Demodex: Demodex là loại ký sinh trùng sinh sống và phát triển trên da người. Tuy nhiên khi vệ sinh kém, loại ký sinh này có thể bùng phát mạnh và gây viêm nang lông. Viêm nang lông do Demodex có biểu hiện tương tự viêm da tiết bã nhờn, vẩy phấn nang lông hoặc nổi mụn mủ do mụn trứng cá.
Viêm nang lông có nguy hiểm không?
Viêm nang lông là bệnh da liễu thường gặp và tương đối lành tính. Ở một số trường hợp, bệnh có thể tự khỏi và không để lại sẹo thâm chỉ sau một thời gian ngắn. Tuy nhiên tổn thương ở nang lông ảnh hưởng không nhỏ đến yếu tố tâm lý, thẩm mỹ và ngoại hình.
Hơn nữa nếu không chủ động phòng ngừa, viêm nang lông còn có xu hướng tái đi tái lại nhiều lần gây ra cảm giác khó chịu, bứt rứt và ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống.