Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Và Cách Phòng Ngừa Bệnh Quai Bị

Bệnh quai bị là một bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, có thể ảnh hưởng đến nhiều đối tượng. Đặc biệt là trẻ em và thanh thiếu niên. Mặc dù bệnh này thường có thể tự khỏi, nhưng nếu không được điều trị đúng cách. Bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về bệnh quai bị, nguyên nhân gây bệnh, triệu chứng và cách phòng ngừa.

Bệnh Quai Bị Là Gì?

Quai bị là một bệnh nhiễm virus, còn gọi là bệnh viêm tuyến mang tai. Virus gây bệnh có thể tấn công vào các tuyến mang tai, khiến chúng sưng to và đau đớn. Đây là bệnh lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp với người bệnh hoặc qua đường hô hấp.

Quai bị thường gặp ở trẻ em, nhưng người lớn cũng có thể mắc phải. Virus quai bị thuộc nhóm virus mumps, và bệnh này có thể để lại các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.

Nguyên Nhân Gây Bệnh Quai Bị

Bệnh quai bị do một loại virus thuộc họ Paramyxoviridae gây ra. Virus này lây lan qua tiếp xúc với người bệnh. Đặc biệt khi họ ho, hắt hơi, hoặc dùng chung vật dụng với người khác. Virus cũng có thể lây qua nước bọt, làm tăng nguy cơ mắc bệnh trong môi trường tập thể như trường học, bệnh viện.

Người nhiễm bệnh có thể lây cho người khác trong khoảng 5 ngày trước và sau khi xuất hiện các triệu chứng đầu tiên. Do đó, việc nhận diện và cách ly người bệnh là rất quan trọng trong việc ngăn chặn sự lây lan của bệnh quai bị.

Triệu Chứng Của Bệnh

Triệu chứng của bệnh quai bị thường xuất hiện từ 14-25 ngày sau khi bị nhiễm virus. Những dấu hiệu điển hình của bệnh bao gồm:

• Sưng đau tuyến mang tai: Đây là triệu chứng đặc trưng của quai bị, tuyến mang tai sưng lên. Từ đó gây đau đớn và khó khăn khi nhai hoặc nuốt thức ăn.
• Sốt: Người bệnh có thể bị sốt nhẹ hoặc cao, kéo dài trong vài ngày.
• Đau đầu và mệt mỏi: Đây là các triệu chứng kèm theo, làm cho người bệnh cảm thấy kiệt sức và khó chịu.
• Đau cơ và khớp: Người mắc quai bị có thể cảm thấy đau nhức ở các cơ và khớp trong cơ thể.
• Biếng ăn: Trẻ em hoặc người lớn có thể gặp khó khăn trong việc ăn uống vì đau và sưng ở miệng và tai.

Biến Chứng Của Bệnh

Bệnh quai bị có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời, bao gồm:

• Viêm tinh hoàn: Đây là biến chứng phổ biến ở nam giới trưởng thành. Viêm tinh hoàn có thể gây đau đớn và có nguy cơ dẫn đến vô sinh nếu không được điều trị.
• Viêm buồng trứng: Nữ giới cũng có thể gặp phải biến chứng viêm buồng trứng. Gây đau và có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
• Viêm não: Quai bị có thể dẫn đến viêm não, một tình trạng nghiêm trọng. Từ đó ảnh hưởng đến hệ thần kinh và có thể gây tổn thương não vĩnh viễn.
• Viêm tuyến tụy: Mặc dù hiếm gặp, nhưng quai bị cũng có thể gây viêm tuyến tụy, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tiêu hóa.

Cách Chẩn Đoán Bệnh

Chẩn đoán bệnh chủ yếu dựa vào các triệu chứng lâm sàng. Khi thấy có dấu hiệu sưng đau tuyến mang tai, bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử tiếp xúc với người bệnh hoặc các yếu tố nguy cơ lây nhiễm.

Ngoài ra, bác sĩ có thể yêu cầu làm xét nghiệm máu để xác định sự hiện diện của virus mumps, qua đó xác nhận chẩn đoán bệnh.

Cách Điều Trị

Hiện nay, chưa có thuốc đặc trị bệnh quai bị. Phương pháp điều trị chủ yếu là điều trị triệu chứng, giúp giảm đau và giảm sưng. Một số biện pháp điều trị bao gồm:

• Chườm lạnh: Để giảm sưng đau ở tuyến mang tai. Bạn có thể sử dụng chườm lạnh lên vùng bị sưng.
• Thuốc giảm đau: Các thuốc giảm đau như paracetamol hoặc ibuprofen có thể giúp giảm cơn đau và hạ sốt.
• Nghỉ ngơi đầy đủ: Người bệnh cần nghỉ ngơi để cơ thể phục hồi nhanh chóng và tránh làm lây lan bệnh.

Trong trường hợp có biến chứng nghiêm trọng như viêm tinh hoàn, viêm não hay viêm buồng trứng, bệnh nhân cần được điều trị y tế chuyên sâu để tránh các hậu quả lâu dài.

Cách Phòng Ngừa Quai Bị

Cách phòng ngừa hiệu quả nhất đối với bệnh quai bị là tiêm phòng vắc xin. Vắc xin MMR (Sởi, Quai bị, Rubella) là loại vắc xin kết hợp giúp phòng ngừa cả ba bệnh này. Tiêm vắc xin MMR là biện pháp bảo vệ an toàn và hiệu quả nhất. Đặc biệt cho trẻ em từ 12 tháng tuổi trở lên.

Lịch tiêm vắc xin quai bị thường là:

• Mũi 1: Tiêm khi trẻ đủ 12-15 tháng tuổi.
• Mũi 2: Tiêm nhắc lại khi trẻ từ 4-6 tuổi.

Ngoài việc tiêm vắc xin, việc giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên. Đặc biệt tránh tiếp xúc gần với người bệnh cũng là cách giúp ngăn ngừa sự lây lan của quai bị.

8. Kết Luận

Bệnh quai bị là một bệnh truyền nhiễm có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc tiêm phòng vắc xin MMR là phương pháp phòng ngừa hiệu quả nhất, giúp bảo vệ sức khỏe của trẻ em và cộng đồng. Nếu bạn hoặc con bạn có các triệu chứng nghi ngờ mắc quai bị. Hãy đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

>>> Xem thêm: Lịch Trình Tiêm Vắc Xin Sởi Cho Bé Đầy Đủ