Đột quỵ là một trong những căn bệnh nguy hiểm và có thể gây tử vong nhanh chóng nếu không được xử lý kịp thời. Việc hiểu rõ nguyên nhân đột quỵ là một trong những yếu tố quan trọng giúp phòng ngừa và giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh. Trong bài viết này, hãy cùng iCare tìm hiểu các nguyên nhân chính gây ra đột quỵ, dấu hiệu và cách phòng tránh bệnh hiệu quả.
Đột Quỵ Là Gì?
Đột quỵ hay còn gọi là tai biến mạch máu não, thường xảy ra khi nguồn cung cấp máu cho một phần của não bị tắc nghẽn hoặc bị vỡ. Điều này khiến cho các tế bào não bị thiếu oxy và chất dinh dưỡng, dẫn đến tổn thương não. Nếu không được cấp cứu kịp thời, đột quỵ có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng như liệt nửa người, mất trí nhớ hoặc thậm chí tử vong.
Có hai loại đột quỵ chính, mỗi loại sẽ có nguyên nhân khác nhau, gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe nếu không được can thiệp kịp thời.
1. Đột Quỵ Thiếu Máu Não
Đột quỵ thiếu máu não xảy ra khi dòng máu cung cấp oxy và chất dinh dưỡng đến não bị gián đoạn. Nguyên nhân chính của tình trạng này là sự xuất hiện của cục máu đông hoặc mảng xơ vữa trong các mạch máu. Từ đó gây tắc nghẽn và làm giảm hoặc ngừng lưu thông máu đến não. Khi các tế bào não không nhận đủ oxy và dưỡng chất. Chúng sẽ bị tổn thương nghiêm trọng, dẫn đến đột quỵ.
2. Đột Quỵ Xuất Huyết Não
Đột quỵ xuất huyết não xảy ra khi một mạch máu trong não bị vỡ, khiến máu chảy vào các mô não xung quanh, gây tổn thương các tế bào não. Nguyên nhân phổ biến của loại đột quỵ này thường là tăng huyết áp cao hoặc phình động mạch. Đột quỵ xuất huyết não có thể chia thành hai loại chính:
-
Xuất huyết trong não: Đây là tình trạng máu chảy vào bên trong não, gây ra sự chèn ép và phá hủy các tế bào não.
-
Xuất huyết dưới màng nhện: Trong trường hợp này, máu chảy vào không gian giữa não và màng nhện. Gây ra tình trạng xuất huyết và tổn thương mô não.
Nguyên Nhân Đột Quỵ

Các nguyên chính gây ra đột quỵ là do đâu? Cùng iCare tìm hiểu ở nội dung dưới đây nhé!
Tăng Huyết Áp – Nguyên Nhân Đột Quỵ Thường Gặp
Tăng huyết áp là một trong những nguyên nhân đột quỵ phổ biến nhất. Khi huyết áp quá cao, các mạch máu trong cơ thể, đặc biệt là trong não sẽ bị áp lực mạnh mẽ. Điều này có thể làm cho các mạch máu dễ bị vỡ hoặc tắc nghẽn, gây ra đột quỵ. Người có huyết áp cao lâu dài thường có nguy cơ đột quỵ cao gấp 3 lần so với người có huyết áp bình thường.
Bệnh Tim Mạch
Các bệnh lý về tim mạch như loạn nhịp tim, xơ vữa động mạch và suy tim có thể gây ra đột quỵ. Khi tim không đập đúng nhịp hoặc không bơm máu hiệu quả, có thể tạo ra các cục máu đông. Những cục máu đông này có thể di chuyển lên não và gây tắc nghẽn các mạch máu. Từ đó dẫn đến đột quỵ.
Tiểu Đường
Bệnh tiểu đường làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về mạch máu. Trong đó bao gồm cả việc tắc nghẽn mạch máu não. Nguyên nhân đột quỵ từ bệnh tiểu đường chủ yếu đến từ việc tiểu đường làm tổn thương các mạch máu và tăng khả năng đông máu. Những người mắc tiểu đường cũng có nguy cơ cao bị huyết áp cao và béo phì. Đây cũng chính là hai yếu tố nguy cơ khác của đột quỵ.
Hút Thuốc Lá
Thuốc lá là một trong những yếu tố nguy cơ lớn đối với sức khỏe tim mạch và mạch máu. Các hóa chất trong thuốc lá làm hẹp các mạch máu, giảm lưu lượng máu và làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Hút thuốc không chỉ làm tăng nguy cơ đột quỵ mà còn làm giảm khả năng hồi phục sau khi bị đột quỵ.
Cholesterol Cao
Cholesterol cao trong máu là một trong những nguyên nhân đột quỵ liên quan đến việc tích tụ mỡ và các mảng xơ vữa trong các mạch máu. Khi các mảng bám này hình thành, chúng có thể làm hẹp hoặc tắc nghẽn các mạch máu cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho não, gây đột quỵ.
Các Nguy Cơ Khác Gây Đột Qụy
Bên cạnh các nguyên nhân đột quỵ chính, còn có một số yếu tố khác mà bạn cần lưu ý:
Thừa Cân và Béo Phì
Béo phì có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe như huyết áp cao, tiểu đường và rối loạn lipid máu. Tất cả các yếu tố này đều là những nguyên nhân làm tăng nguy cơ đột quỵ. Người thừa cân có nguy cơ đột quỵ cao hơn nhiều so với người có trọng lượng bình thường.
Lối Sống Ít Vận Động
Lười vận động là một trong những yếu tố nguy cơ đột quỵ không thể bỏ qua. ít vận động làm giảm khả năng tuần hoàn máu, tăng huyết áp và tăng nguy cơ bị đột quỵ. Tập thể dục thường xuyên giúp cải thiện lưu thông máu. Đồng thời giảm huyết áp và duy trì sức khỏe tim mạch.
Di Truyền
Nếu gia đình bạn có tiền sử mắc bệnh đột quỵ, bạn có thể có nguy cơ cao hơn. Các yếu tố di truyền có thể ảnh hưởng đến các tình trạng sức khỏe như huyết áp cao, tiểu đường và các vấn đề tim mạch. Tất cả đều góp phần vào nguyên nhân đột quỵ.
Ngoài ra, còn có những nguyên nhân khác như:
- Mắc các bệnh lý tim mạch (rung tâm nhĩ, hở van tim, suy tim…).
- Rối loạn lipid máu.
- Chế độ dinh dưỡng chưa khoa học.
- Người cao tuổi (trên 55 tuổi).
- Giới tính (nam giới có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn).
- Có sử dụng thuốc tránh thai, liệu pháp điều chỉnh hormone, thay đổi nội tiết tố.
Dấu Hiệu Đột Qụy
Cùng iCare tìm hiểu các dấu hiệu thường thấy khi bị đột quỵ. Từ đó có cách nhận biết và phòng ngừa kịp thời khi xuất hiện dấu hiệu:
5 Dấu Hiệu Đột Quỵ Bạn Cần Lưu Ý:
-
Mặt Mất Cân Đối: Khuôn mặt có thể bị chảy xệ, một bên mặt không thể cử động như bình thường. Hãy yêu cầu người có dấu hiệu cười để kiểm tra sự mất cân đối.
-
Khó Cử Động Tay Chân: Đột ngột yếu liệt hoặc không thể cử động một bên cơ thể. Bạn có thể yêu cầu bệnh nhân giơ tay lên. Nếu một tay không thể nâng lên cùng lúc với tay còn lại, khả năng cao là đột quỵ.
-
Đau Đầu và Chóng Mặt: Cơn đau đầu dữ dội, kèm theo chóng mặt. Dù không yếu liệt, bệnh nhân có thể cảm thấy khó đứng vững hoặc không thể đi lại bình thường.
-
Mất Thị Lực Đột Ngột: Thị lực đột ngột giảm, có thể mờ mắt hoặc không nhìn rõ.
-
Giọng Nói Thay Đổi: Giọng nói có thể ngọng, không rõ ràng. Hãy yêu cầu bệnh nhân nói một câu đơn giản. Nếu họ không thể nhắc lại được, có thể là dấu hiệu của đột quỵ.
Ngay khi phát hiện các dấu hiệu này, hãy nhanh chóng gọi cấp cứu để được hỗ trợ kịp thời.
Làm Thế Nào Để Phòng Ngừa Đột Quỵ?
Việc phòng ngừa đột quỵ là điều rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe. Dưới đây là một số biện pháp giúp giảm nguy cơ mắc bệnh:
- Kiểm soát huyết áp: Đảm bảo huyết áp luôn ở mức ổn định bằng cách thay đổi lối sống và sử dụng thuốc khi cần thiết.
- Ăn uống lành mạnh: Một chế độ ăn uống cân bằng với nhiều rau củ, trái cây và thực phẩm ít chất béo sẽ giúp giảm nguy cơ mắc đột quỵ.
- Tập thể dục đều đặn: Vận động thường xuyên giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ đột quỵ.
- Không hút thuốc: Ngừng hút thuốc và tránh xa các môi trường có khói thuốc.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu nguy cơ đột quỵ và có biện pháp can thiệp kịp thời.
Cách xử lý khi nhận thấy dấu hiệu của đột quỵ
- Gọi xe cấp cứu ngay lập tức để đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế.
- Giữ bệnh nhân nằm yên và tránh để bệnh nhân bị té ngã.
- Không tự ý thực hiện các biện pháp như cạo gió, châm cứu, bấm huyệt hoặc dùng thuốc (kể cả thuốc hạ huyết áp).
- Tiếp tục theo dõi các triệu chứng bất thường như co giật, nôn mửa, chóng mặt, méo miệng, hay suy giảm ý thức.
- Đặt bệnh nhân nằm nghiêng để bảo vệ đường thở.
- Không cho bệnh nhân ăn hoặc uống gì để tránh nguy cơ sặc và tắc nghẽn đường thở.
- Thời gian tối ưu để dùng thuốc tan huyết khối là trong vòng 4 – 5 giờ và can thiệp mạch lấy cục máu đông là trong vòng 6 giờ.
5. Kết Luận
Hiểu rõ về nguyên nhân đột quỵ và các yếu tố nguy cơ giúp bạn có thể chủ động trong việc phòng ngừa căn bệnh này. Việc duy trì một lối sống lành mạnh, kiểm soát các bệnh lý nền như huyết áp, tiểu đường và cholesterol sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ mắc đột quỵ. Hãy nhớ rằng phòng ngừa luôn tốt hơn chữa trị .Vì vậy hãy chăm sóc sức khỏe của mình ngay từ bây giờ.
>>> Xem thêm: Những bài tập thể dục tốt cho sức khỏe người già phòng ngừa bệnh tật