Viêm da cơ địa trẻ em – Dấu hiệu và cách trị dứt điểm

Viêm da cơ địa ở trẻ em là gì?

Viêm da cơ địa ở trẻ em, hay còn gọi là bệnh chàm, là bệnh viêm da mãn tính. Bệnh có thể tái phát thường xuyên và xảy ra ở nhiều độ tuổi, nhưng thường gặp nhất ở trẻ em. Theo các nghiên cứu, tỷ lệ mắc bệnh ở các nước đang phát triển chiếm từ 10-30% ở trẻ em và 5-10% ở trẻ vị thành niên. Tại Việt Nam, tỷ lệ này dao động từ 16% đến 26,6% ở trẻ dưới 5 tuổi, và cao nhất là ở trẻ nhũ nhi.

Viêm da cơ địa là một bệnh mãn tính và có liên quan đến cơ địa dị ứng. Bình thường, làn da có lớp màng bảo vệ giúp ngăn ngừa sự mất nước và chống lại các tác nhân bên ngoài. Tuy nhiên, ở trẻ mắc bệnh viêm da cơ địa, lớp màng bảo vệ này bị tổn thương. Kết quả là da của trẻ khô, mất nước, dễ bị vi khuẩn tấn công, gây ngứa ngáy và nổi mụn đỏ.

Bệnh thường khởi phát từ rất sớm. Khoảng 60% trường hợp xuất hiện trong năm đầu đời. 30% còn lại khởi phát trong 5 năm đầu đời, và chỉ 10% xuất hiện sau 5 tuổi. Hơn 90% trẻ sẽ ổn định sau 2 tuổi. Tuy nhiên, 5% trong số đó sẽ tiếp tục mắc bệnh khi trưởng thành. Đặc biệt, bệnh có thể tái phát nhiều lần cho đến khi trẻ lớn.

Biểu hiện viêm da cơ địa ở trẻ em

Tùy vào giai đoạn của bệnh, trẻ sẽ có các triệu chứng khác nhau. Viêm da cơ địa có thể xuất hiện ở bất kỳ vùng nào trên cơ thể. Ở trẻ sơ sinh, các triệu chứng thường xuất hiện ở đầu, mặt, cổ và khuỷu tay.

1. Giai đoạn cấp tính: Da bị tổn thương với mụn nước, vỡ ra và tạo thành vảy. Những tổn thương này thường xuất hiện ở trán, má và cằm của trẻ. Nếu bệnh nặng hơn, có thể lan ra thân mình và các chi.

2. Giai đoạn bán cấp: Lúc này, các dấu hiệu sẽ nhẹ hơn. Da bị sần, có màu đỏ, nổi thành từng mảng hoặc rải rác. Thêm vào đó là tình trạng rỉ dịch và ngứa ngáy.

3. Giai đoạn mãn tính: Da trẻ trở nên dày và khô. Các vết nứt có thể gây đau. Những vùng như lòng bàn tay, bàn chân và các nếp gấp cũng có thể bị ảnh hưởng. Bệnh có thể gây thay đổi sắc tố da sau viêm.

Trẻ bị viêm da cơ địa cũng có thể gặp phải các tình trạng khác như hen suyễn, dị ứng, vảy cả, lo âu, và mất ngủ. Ngứa ngáy khiến trẻ khó chịu, thường xuyên cào gãi và làm tổn thương da, dẫn đến nhiễm trùng.

Nguyên nhân gây viêm da cơ địa

Viêm da cơ địa ở trẻ em có nguyên nhân phức tạp, liên quan đến gen và rối loạn miễn dịch. Thay đổi gen có thể làm suy yếu hàng rào bảo vệ da, tạo điều kiện cho các tác nhân bên ngoài gây bệnh.

Rối loạn miễn dịch có thể là phản ứng qua trung gian IgE (loại I) và phản ứng tế bào (loại IV). Môi trường cũng là yếu tố quan trọng khiến bệnh bùng phát hoặc trở nặng. Thời tiết hanh khô, bụi, phấn hoa và các dị nguyên như lông động vật, thức ăn (thịt bò, trứng, lạc, tôm, cua) có thể làm bệnh trầm trọng hơn.

Bác sĩ cũng lưu ý, những yếu tố như khí hậu khô, chất tẩy rửa không phù hợp, vệ sinh kém có thể khiến bệnh tái phát. Vì vậy, phụ huynh cần tuân thủ điều trị và tránh sử dụng kem dưỡng hoặc thuốc không rõ nguồn gốc.

Biến chứng của bệnh viêm da cơ địa

Nếu không điều trị kịp thời, trẻ có thể gặp phải tình trạng ngứa, quấy khóc, khó ngủ, ảnh hưởng đến sự phát triển sau này. Trẻ cũng có thể bị viêm da bội nhiễm với vi khuẩn, virus, hoặc nấm, làm bệnh nặng thêm.

Trẻ lớn có thể tự ti vì bị trêu chọc, ảnh hưởng đến tâm lý. Dù không gây nguy hiểm tính mạng, nhưng nếu không điều trị đúng cách, bệnh sẽ tái phát nhiều lần, có thể để lại sẹo và tổn thương da. Một nửa số trẻ bị viêm da cơ địa có thể phát triển thành bệnh hen suyễn hoặc viêm mũi dị ứng vào tuổi 13.

Viêm da cơ địa có thể được điều trị tại nhà, nhưng trong một số trường hợp, bố mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ ngay. Những tình huống cần gặp bác sĩ bao gồm:

• Trẻ có tình trạng nặng và cần dùng thuốc ức chế miễn dịch.
• Trẻ bị nhiễm khuẩn nặng và cần kháng sinh tĩnh mạch.
• Trẻ bị nhiễm herpes lan rộng.

Nếu bố mẹ không chắc về bệnh hoặc không biết cách chăm sóc, hãy đưa trẻ đến bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và có phác đồ điều trị phù hợp.

Cách điều trị viêm da cơ địa trẻ em

Điều trị viêm da cơ địa tập trung vào việc giảm triệu chứng, giảm ngứa, và giúp da đủ ẩm, chống nhiễm trùng. Sau khi bác sĩ thăm khám, sẽ có phác đồ điều trị phù hợp với từng trẻ.

Điều trị tại nhà

Sau khi thăm khám, bố mẹ cần tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ. Ngoài ra, có thể sử dụng các loại thảo mộc như lá trầu không, chè xanh, hay lá khế để tắm cho trẻ. Tuy nhiên, cần chọn thảo mộc sạch, không chứa thuốc trừ sâu và rửa sạch trước khi sử dụng. Kết hợp với thuốc và kem bác sĩ kê đơn.

Sử dụng thuốc

Thuốc điều trị tùy thuộc vào giai đoạn và mức độ bệnh. Thuốc có thể chia thành hai giai đoạn:

• Điều trị tấn công: Dùng corticosteroid tại chỗ. Những trường hợp nhẹ không nên dùng. Cần chọn loại có hoạt tính phù hợp và dùng trong thời gian ngắn.
• Điều trị duy trì: Áp dụng với những trường hợp nặng, tái phát thường xuyên. Có thể dùng Tacrolimus, Pimecrolimus hoặc corticosteroid gián đoạn.

Chú ý các tác dụng phụ như teo da, hội chứng para-Cushing khi dùng corticosteroid. Nếu có biến chứng nhiễm khuẩn hoặc virus, cần điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.

Dưỡng da và chất dưỡng ẩm

Việc dưỡng da là bước cơ bản giúp làm giảm khô da và hỗ trợ điều trị viêm da cơ địa. Chất dưỡng ẩm giúp tăng hiệu quả của corticosteroid và giảm tác dụng phụ của thuốc. Cần chọn dưỡng ẩm phù hợp và sử dụng ít nhất 2-3 lần mỗi ngày.

Cách chăm sóc trẻ bị viêm da cơ địa

Bố mẹ cần chăm sóc trẻ đúng cách để giúp bệnh không tái phát và giảm thiểu triệu chứng khó chịu. Các biện pháp cần thực hiện bao gồm:

• Tắm cho trẻ hàng ngày trong 5 phút, sử dụng sữa tắm dịu nhẹ.
• Bôi kem dưỡng ẩm và thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ sau khi tắm.
• Hướng dẫn trẻ không gãi, đeo găng tay và tất khi ngủ để tránh làm tổn thương da.
• Cắt móng tay thường xuyên để giảm nguy cơ nhiễm trùng do trầy xước.

Phụ huynh cũng cần tìm hiểu thêm về bệnh để phòng ngừa tái phát và chăm sóc trẻ tốt hơn. Mặc dù không có phương pháp chữa trị hoàn toàn, nhưng việc điều trị đúng cách có thể giúp giảm biến chứng và duy trì làn da khỏe mạnh cho trẻ.