Tất tần tật về dịch cúm A - Đối tượng & cách phòng tránh

Cúm A là bệnh hô hấp lây lan nhanh, đặc biệt vào mùa đông khi thời tiết thay đổi. Với nhiều chủng virus và diễn biến phức tạp, dịch cúm A luôn tiềm ẩn nguy cơ lớn đối với sức khỏe cộng đồng. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin về tình hình dịch cúm A hiện nay, cách nhận diện, điều trị và phòng ngừa bệnh hiệu quả.

Dịch cúm A là gì? Có nguy hiểm đến tính mạng không?

Cúm A là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do các virus cúm mùa gây ra. Các chủng virus cúm A phổ biến bao gồm A/H5N1, A/H1N1, A/H3N2, A/H7N9. Trong đó A/H7N9 và A/H5N1 chủ yếu tồn tại ở gia cầm và có khả năng lây sang người, tạo thành dịch bệnh.

Theo thống kê, có hơn 800.000 ca mắc cúm tại Việt Nam mỗi năm. Riêng năm 2024 ghi nhận gần 290.000 trường hợp mắc cúm, trong đó có 8 ca tử vong. Từ đầu năm 2025 đến nay, Việt Nam ghi nhận 912 trường hợp mắc cúm, không có dấu hiệu thay đổi về độc lực.

Tuy số trường hợp tử vong do cúm là không cao, tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời, bệnh cúm nhẹ có thể phát triển thành nặng và phức tạp hơn, gây biến chứng nghiêm trọng và thậm chí đe dọa tính mạng.

dich-cum-a-nguy-hiem-khong — Cúm A có nguy hiểm đến tính mạng không?

Xem thêm: Dấu hiệu của cúm A là gì?

Cúm A có khả năng lây lan không?

Câu trả lời là CÓ, cúm A là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Virus có thể lây từ người bị nhiễm sang người khỏe mạnh qua nhiều con đường.

Con đường lây nhiễm virus cúm

Virus cúm A lây lan chủ yếu qua hai con đường chính: đường hô hấp và đường tiếp xúc.

Đường hô hấp: Virus cúm A lây qua các giọt bắn trong không khí khi người bệnh ho, hắt hơi, sổ mũi hay nói chuyện. Các giọt này có thể bay xa đến 2m và dễ dàng xâm nhập vào cơ thể người khỏe mạnh.

dau-hieu-cum-a-lay-lan — Virus cúm A lây qua các giọt bắn

Đường tiếp xúc: Khi người bệnh ho hay hắt hơi, dịch tiết từ mũi, họng sẽ bắn ra và bám vào các bề mặt xung quanh. Những người khỏe mạnh tiếp xúc với các vật này rồi vô tình đưa tay lên mặt, mũi, miệng sẽ có nguy cơ cao bị nhiễm virus. Virus có thể tồn tại lâu trên các bề mặt cứng như tay nắm cửa, bàn ghế, hoặc tiền giấy.

con-duong-lay-nhiem-của-dich-cum-a — Virus có thể tồn tại lâu trên các bề mặt cứng như tay nắm cửa

Thời điểm dịch cúm A dễ lây lan nhất

Virus cúm A dễ lây lan nhất trong thời gian giao mùa, khi thời tiết lạnh và hanh khô. Người mắc cúm có thể lây cho người khác ngay từ một ngày trước khi có triệu chứng và kéo dài khoảng 5-7 ngày. Cúm A lây lan mạnh nhất trong khoảng 3 đến 4 ngày đầu khi triệu chứng bệnh xuất hiện. Trẻ nhỏ, người già, hoặc người mắc bệnh nền có thể lây bệnh lâu hơn.

Nhóm đối tượng nào dễ bị nhiễm dịch cúm A?

Tất cả mọi người đều có thể mắc cúm A. Nhưng nhóm người có nguy cơ cao bị biến chứng nặng hoặc tử vong gồm:

Người trên 65 tuổi.
Trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ dưới 2 tuổi. Tỷ lệ nhập viện và tử vong cao nhất ở trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi.
Phụ nữ mang thai và 2 tuần sau khi sinh.
Người mắc bệnh hen suyễn, bệnh phổi mạn tính như COPD, xơ nang.
Người bị các bệnh tim mạch, tiểu đường, rối loạn máu (như bệnh hồng cầu hình liềm) và các bệnh lý thần kinh.
Người có bệnh lý về thận, gan hoặc các rối loạn chuyển hóa.
Người có chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 40kg/m² trở lên.
Người dưới 19 tuổi đang sử dụng thuốc chứa aspirin hoặc salicylate trong thời gian dài.
Người có hệ miễn dịch suy yếu do bệnh tật (như HIV, AIDS, ung thư) hoặc do thuốc (như hóa trị, xạ trị, thuốc ức chế miễn dịch).
Người từng bị đột quỵ.
Người có các khuyết tật về chức năng cơ, phổi hoặc gặp khó khăn trong việc ho, nuốt, và tống chất lỏng ra khỏi đường thở.
Người sống trong viện dưỡng lão hoặc các cơ sở chăm sóc dài hạn.

Trẻ em là đối tượng dễ bị nhiễm dịch cúm A

Biện pháp chữa trị & phòng ngừa dịch cúm A

Cách chữa trị cúm A

Điều trị tại nhà

Người bệnh cần nghỉ ngơi nhiều nhất có thể.
Sử dụng thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ.
Uống nhiều nước, duy trì chế độ ăn uống hợp lý. Nên ăn các món dễ tiêu hóa và hạn chế uống nước lạnh.
Tắm nước ấm và mặc quần áo nhẹ, thông thoáng để giảm nhiệt độ cơ thể.
Nếu sau 7 ngày mà các triệu chứng không thuyên giảm, cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế để được cấp cứu kịp thời.
Trong thời gian điều trị tại nhà, người bệnh nên hạn chế ra ngoài nơi công cộng hoặc tiếp xúc với nhiều người. Nếu phải ra ngoài, nên mang khẩu trang y tế.

Điều trị tại cơ sở y tế

Các trường hợp nặng cần được đưa đến cơ sở y tế để cấp cứu và theo dõi chặt chẽ. Bác sĩ sẽ thực hiện xét nghiệm và chỉ định dùng thuốc kháng virus phù hợp.
Thuốc Tamiflu là thuốc điều trị cúm A không biến chứng cho trẻ trên 1 tuổi và người lớn. Nếu sử dụng trong vòng 48 giờ đầu, thời gian điều trị sẽ rút ngắn từ 1-3 ngày.
Đối với các trường hợp có biến chứng nặng, bác sĩ sẽ kết hợp điều trị với các loại thuốc kháng sinh khác.

Lưu ý: Tamiflu không phải là thuốc đặc trị cúm A mà chỉ là thuốc hỗ trợ điều trị. Vì vậy, hiệu quả tối đa khi sử dụng trong vòng 24 giờ đầu tiên.

Phòng ngừa bệnh cúm A

Để phòng ngừa cúm A, mọi người cần thực hiện các biện pháp sau:

Khi có dấu hiệu nghi ngờ mắc cúm A như sốt, ho, đau họng, cần cách ly và đến cơ sở y tế để kiểm tra, chẩn đoán.
Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh hoặc tiếp xúc với vật dụng công cộng.
Tránh tụ tập đông người, nếu cần ra ngoài, nên đeo khẩu trang và giữ khoảng cách an toàn.
Vệ sinh không gian sống và làm việc thường xuyên bằng dung dịch sát khuẩn.
Tiêm vắc xin phòng cúm đầy đủ, đặc biệt là trước mùa dịch để bảo vệ bản thân và những người xung quanh.

phong-tranh-cum-tai-nha — Phòng ngừa bệnh cúm A bằng cách đeo khẩu trang

Kết luận

Dịch cúm A là một mối nguy hiểm tiềm ẩn đối với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt trong những mùa thay đổi thời tiết. Tuy nhiên, với sự chủ động trong việc tiêm vắc-xin, phòng ngừa và điều trị kịp thời, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và hạn chế sự lây lan. Việc nâng cao ý thức và tuân thủ các biện pháp phòng dịch sẽ giúp bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.