Vì sao cúng rằm tháng giêng quan trọng?
Rằm tháng Giêng hay còn gọi là Tết Nguyên tiêu có nghĩa là đêm rằm đầu tiên của năm mới âm lịch (“Nguyên” là thứ nhất, “tiêu” là đêm).
Tết Nguyên Tiêu là dịp lễ tết quan trọng trong đời sống tâm linh người Việt nên ông bà ta có câu: “Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng” hay “Lễ Phật quanh năm không bằng ngày Rằm tháng Giêng”.
Mâm cúng Rằm tháng Giêng 2025 gồm những gì, cúng trước có được không?
Cúng Rằm tháng Giêng là một trong những những nghi thức quan trọng của nhiều gia đình Việt.
Có nhiều lý giải cho việc tại sao rằm tháng Giêng được gọi là Tết Nguyên Tiêu. Nhiều người tin rằng đây là đêm Phật giáng lâm nên rằm tháng Giêng thường là dịp người người đi chùa cầu an, cầu may, cúng sao giải hạn…
Rằm tháng Giêng còn là Tết Thượng Nguyên, là tháng bắt đầu của những người nông dân chuẩn bị xuống đồng. Trước khi xuống đồng, họ làm lễ để tỏ lòng nhớ ơn tổ tiên, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
Cùng với rằm tháng Giêng, còn có rằm tháng Bảy là Tết Trung Nguyên và rằm tháng Mười là Tết Hạ Nguyên.
Mâm cúng rằm tháng Giêng gồm những gì?
Thông thường cúng Rằm tháng Giêng gồm có 2 mâm cỗ, 1 cỗ chay và 1 cỗ mặn. Cỗ chay dâng Phật còn mâm cỗ mặn cúng gia tiên, thần linh. Cụ thể như sau:
Lễ chay cúng rằm tháng giêng
Đồ chay dâng Phật không cần quá cầu kỳ, nhưng cần đảm bảo thanh đạm, sạch sẽ. Chọn màu sắc của các món ăn trong mâm cỗ chay tương ứng với ngũ hành thì càng tốt. Bởi ăn chay là một phương pháp hướng đến sự cân bằng, tối giản và điều tốt lành. Các món thường gồm:
- Hoa tươi
- Trái cây tươi theo mùa
- Chè, xôi
- Các món đậu
- Bát xào
- Bánh trôi nước
Lễ mặn cúng rằm tháng giêng
Tùy từng vùng miền mà có lễ vật mặn cúng Rằm tháng Giêng khác nhau. Thông thường không thể thiếu món thịt gà. Một số món ăn khác như: rau xào, nem, giò, chả,… cũng được cúng trong ngày này.
- 1 con gà luộc (hoặc đĩa gà)
- 5 lạng thịt vai luộc
- 1 bát canh (canh măng, canh mọc…)
- 1 đĩa xào thập cẩm
- 1 đĩa nem
- 1 đĩa giò
- 1 đĩa xôi gấc, 1 bát cơm tẻ
- 1 đĩa hoa quả
- Hương hoa vàng mã; đèn nến; trầu cau; rượu, vàng mã…
Lưu ý: Mâm cúng chay dâng Phật và mâm cúng mặn cúng gia tiên ngày Rằm tháng Giêng thường để tách biệt ở các vị trí khác nhau, không nên để chung cùng một nơi.
Văn khấn rằm tháng giêng
Dưới đây là mẫu văn khấn cúng rằm chi tiết nhất dàn cho gia chủ cúng tại gia:
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương. Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần. Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần. Con kính lạy Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Thúc Bá Đệ Huynh, Cô Di, Tỷ Muội họ nội họ ngoại.
Tín chủ (chúng) con là: … Ngụ tại:..
Hôm nay là ngày rằm tháng Giêng năm Giáp Thìn, gặp tiết Nguyên tiêu, tín chủ con lòng thành, sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài Thần. Cúi xin các ngài linh thiêng nghe thấu lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật. Chúng con kính mời các các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ……….. nghe lời khẩn cầu, kính mời của con cháu, giáng về chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời ông bà Tiền chủ, Hậu chủ tại về hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành phù hộ độ trì cho gia chung chúng con được vạn sự tôn lành. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng an bình.
Nam mô A-di-đà Phật! (3 lần, 3 lạy)
Bạn cũng có thể xem thêm các mẫu văn khấn tổ tiên, khấn Thổ công hoặc văn khấn tại chùa.
Rằm tháng Giêng 2025 có nên cúng trước 1-2 ngày không?
Lễ cúng thường được các gia đình tiến hành vào giờ Ngọ (tức là từ 11h đến 13h) ngày chính ngày rằm – 15/1 âm lịch. Phần lớn các gia đình vẫn thường cúng vào ngày này, tuy nhiên, một số gia đình bận rộn có thể sắp xếp cúng trước rằm, từ ngày 13, 14 Âm lịch, thậm chí có gia đình cúng từ ngày 11, 12 Âm lịch.
Kết luận
Rằm tháng Giêng là một ngày lễ quan trọng trong năm vì vậy cần chuẩn bị chu đáo. Dù mỗi gia đình có những cách cúng khác nhau, nhưng tất cả đều hướng đến một mục tiêu chung: sự bình an, hạnh phúc và may mắn.
Xem thêm: Hướng dẫn cúng mùng 3 tết chi tiết nhất – Lễ vật và lưu ý